Zdobywając najwyższe i najtrudniejsze drogi Świata na rowerze, nieraz zdarzało mi się wjeżdżać także, na te najbardziej zakręcone szosy z charakterystycznymi zakrętami o skręcie dochodzącym do 180°. Drogi wznoszące się w góry często poprowadzone są w formie nawrotów i ostrych zakrętów. Takie nawroty zwane są agrafkami, a całe serie zakrętów to serpentyny (ang. switchbacks). Muszę przyznać, że jazda takimi drogami z ostrymi nawrotami jest bardzo przyjemna, a dodatkowym atutem poruszania się po takich trasach jest ich malownicze położenie na stromych zboczach. Zjazd rowerem po takich krętych drogach wymaga odpowiedniej techniki jazdy oraz mocnych hamulców ze względu na ciągłe dohamowania przed całymi seriami zakrętów. Rowerowa wspinaczka po takich drogach z reguły nie jest zbyt męcząca, inżynierowie projektujący takie kręte drogi prowadzą je w taki sposób aby nachylenie średnie nie było wyższe niż 8-10%.
Poniżej przedstawiam nie listę ważniejszych i najbardziej znanych, zakręconych dróg na Świecie:
Three Level Zigzag, Himalaje, Sikkim, Indie
Prawdopodobnie najbardziej zakręconą drogą Świata jest Three Level Zigzag w indyjskim stanie Sikkim w Himalajach. Droga ma ponad 100 zakrętów-nawrotów na odcinku 30 kilometrów. Zygzakowata droga znajduje się w pobliżu Zuluk, wioski położonej na historycznym Starym Szlaku Jedwabnym z Tybetu do Indii. Ta ekstremalnie kręta asfaltowa droga wspina się do punktu widokowego Thambi, na wysokości 3413 metrów nad poziomem morza. Dalej droga prowadzi do przełęczy Nathu La (4310m) na której znajduje się granica hindusko-chińska.
Passo dello Stelvio, Alpy , Włochy
W Europie najbardziej znaną krętą drogą, do której mam największy sentyment jest włoska, alpejska droga wysokogórska prowadząca na przełęcz Passo dello Stelvio o wysokości 2758m n.p.m. Królowa alpejskich przełęczy jak mówi się o Stelvio, jest najwyższą przełęczą asfaltową Włoch i trzecią w Alpach. Z wioski Spondigna na jej szczyt prowadzi bowiem 48 numerowanych zakrętów-nawrotów co sprawia, że podjazd jest niezwykle malowniczy, a wspinaczka na przełęcz to ogromna zabawa. Na przełęcz Stelvio wjechać można jeszcze dwiema innymi drogami. Pierwsza, także od włoskiej strony z miasteczka Bormio, a druga od strony szwajcarskiej, przez najwyższą przełęcz drogową Szwajcarii, Umbraill Pass. Obie także dość mocno kręte.
Lowari Pass, Himalaje, Pakistan
Lowari Pass lub Top Lowari to niezbyt wysoka przełęcz górska w północnym Pakistanie. Pomiędzy wioskami Mirkhani i Dir na dystansie o długości około 36 kilometrów znajduje się 55 ostrych zakrętów-nawrotów. Dokładna wysokość przełęczy to 3118m n.p.m. Przełęcz Top Lowari pozostaje popularna, ponieważ jest najkrótszą trasą z Chitral do Peszawaru . Lowari Top przecina góry Hindu Raj i bujny wyższy hinduski Kusz. Uważa się, że słowo „Top” nie jest angielskim słowem „top”, ale słowo pochodzące z pradawnego języka już tam nie jest używane. Pod przełęczą Lowari w 2009 roku przez koreańską firmę został wydrążony tunel. Ten jednak wkrótce potem został porzucony i popadł w ruinę.
Trollstigen, Norwegia
Droga Trollstigen w dosłownym tłumaczeniu z norweskiego to Drabina Troli. Jest częścią drogi krajowej nr 63 z Åndalsnes do Valldal i dalej do popularnej wśród turystów miejscowości Geiranger. Średnie nachylenie drogi wynosi 9% i składa się z 11 serpentyn, w większości zakręcających pod kątem 180°, dlatego nie mogą się po niej poruszać pojazdy dłuższe niż 12,4m. Stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych Norwegii. Pod Trollstigen stoi jedyny w Norwegii i prawdopodobnie jedyny na Świecie znak drogowy „Uwaga Trolle”. W połowie drogi znajduje się kamienny most przerzucony nad wodospadem Stigfossen. Najwyższy punkt Trollstigen leży na wysokości 852m n.p.m. Tutaj też jest parking oraz taras widokowy, z którego widać drogę i wodospad.
Tranfagaraska, Karpaty, Rumunia
Droga Transfogaraska (Transfăgărășan) to odcinek drogi krajowej DN7C w Rumunii. Jest najwyżej po Transalpinie położoną drogą asfaltową w Rumunii i osiąga 2034m n.p.m. W najwyższym jej punkcie znajduje się jezioro Balea, przełęcz o tej samej nazwie oraz najdłuższy tunel drogowy w Rumunii o długości 884 metrów. Transfogaraska przecina Góry Fogaraskie z północy na południe, najwyższe pasmo górskie rumuńskich Karpat. Droga najbardziej spektakularnie prezentuje się od strony północnej gdzie wybudowano 24 ostre zakręty prowadzące na przełęcz. Z miasta Cârţişoara (525m) do przełęczy jest 28.5km o średnim nachyleniu 4.6%. Aby wjechać na przełęcz trzeba pokonać ponad 1500 metrów w górę w pionie. Ze względu na liczne zakręty na drodze obowiązuje ograniczenie prędkości do 40 km/h. Tunel w najwyższym punkcie drogi jest zamknięty od października nawet do maja z powodu śniegu.
Uspallata Pass (Cumbre Pass), Andy, Chile
Na przełęcz Uspallata Pass, zwaną także Cumbre Pass prowadzi jedna z najbardziej krętych i niesamowitych dróg na świecie. Znajduje się w Chile w Ameryce Południowej, przy granicy z Argentyną. Najbardziej ekstremalną częścią drogi jest krótki odcinek znany jako Los Caracoles (ślimaki) po stronie chilijskiej. Los Caracoles to seria 20 ostrych zwrotek na stromym zboczu na drodze oznaczonej Ruta 60. Strona argentyńska charakteryzuje się łagodnym podjazdem przez surową górską scenerię, aż do wjazdu w tunel. Na całej tej wysokogórskiej drodze aż do granicy z Argentyną na przełęczy, wybudowano ponad 65 ostrych nawrotów. Przełęcz Uspallata leży na wysokości około 3810m n.p.m. i leży pomiędzy szczytami Aconcagua (6962m) na północy i Tupungato (6570m) na południu. Droga jest ważnym węzłem komunikacyjnym pomiędzy stolicą Chile, Santiago, a regionem Mendoza w Argentynie. Na granicy poniżej przełęczy znajduje się tunel Cristo Redentor, położony na wysokości 3209 metrów i długości 3080 metrów. Cała droga oraz przełęcz na pewno będzie moim celem głównym podczas wyprawy w Andy.
Paso Portachuelo Llanganuco, Andy, Peru
Przełęcz Portachuelo Llanganuco wznosi się na wysokości 4767m n.p.m. w Parku Narodowym Huascaran w Peru. Najbardziej kręta część drogi do przełęczy to odcinek o długości 8,5 km. Na tej długości droga wije się serią 28 zakrętów, a wysokość wzniesienia to 527 metrów. Droga oznaczona jest jako AN-106 i łączy miasta Yungay-Yanama. Średnie nachylenie to 6,2%. Obok przełęczy Uspallata, a także sąsiedniej drogi 107 jest to jedna z najbardziej krętych dróg Ameryki Południowej.
Tianmen Shan Big Gate Road, Chiny
Jedna z najbardziej krętych dróg Świata wybudowana została przez Chińczyków, którzy coraz częściej otwierają także, kolejne odcinki najwyższych dróg Świata powyżej 5500m n.p.m. Droga leżąca w Parku Narodowym Tianmen, Zhangjiajie, w północno-zachodniej części prowincji Hunan w Chinach do najwyższych nie należy, jednak jest mocno zakręcona. Prowadzi na Górę Tianmen na której znajduje się świątynia zbudowana w czasach dynastii Tang oraz naturalne ogromne okno skalne. Na trasie liczącej 11 kilometrów jest aż 99 zakrętów, a jej najwyższy punkt sięga ponad 1300m n.p.m. Poza drogą na górę można się dostać najdłuższą górską kolejką Świata lub schodami których jest 999.
Tsugaru Iwaki Skyline Toll Road, Japonia
Jedną z ciekawszych zakręconych dróg Świata jest Tsugaru Iwaki Skyline Road leżąca na północy Japonii w regionie Tōhoku. Ta coraz bardziej popularna droga w Japonii poprowadzona została pod szczyt Mount Iwaki w Parku Narodowym Tsugaru Iwaki. Podjazd zaczyna się na wysokości około 441 metrów z drogi Ajigasawa Highway. Na długości 9.3km jest aż ostrych 69 nawrotów. Wznos na tym dystansie to ponad 800 metrów w górę, daje to średnie nachylenie około 8.66%. Maksymalna stromizna na trasie do 10%. Najwyższy punkt drogi to 1247m n.p.m. przy stacji wyciągu wjeżdżającego do szczytu Mount Iwaki. Niestety ta droga nie jest dostępna dla rowerzystów, a wjazd dla motocykli i samochodów jest płatny.
Jacob’s Ladder, Tasmania, Australia
W najbliższym czasie będę miał okazję wjechać na najwyższą drogę Tasmanii, prowadzącą pod drugi najwyższy szczyt wyspy, Legges Tor do miejsca Ben Lomond National Park Alpine Villige. Droga prowadzi na wysokość około 1460 metrów n.p.m. i jest jednocześnie najbardziej krętą droga Australii. W górnym jej odcinku znajduje się sekwencja sześciu zakrętów o nazwie Jacob’s Ladder. Długość drogi to niecałe 18km. Na zboczu Legges Tor utworzono jeden z kilku na Tasmanii ośrodków narciarskich.
Przełęcz Przysłup, Polska
Jedną z najbardziej krętych dróg w Polsce jest fragment drogi krajowej numer 28 pomiędzy Sanokiem a Przemyślem, łączący wioski Załuż i Tyrawę Wołoską w Górach Słonnych. Droga przebiega przez Przełęcz Przysłup i wspina się na maksymalną wysokość 620m n.p.m. Na tym dwunastokilometrowym odcinku jest 15 ostrych nawrotów. Na południowy zachód od Przysłupu urządzono parking widokowy, skąd roztacza się panorama na pasma Gór Sanocko-Turczańskich i Bieszczadów.
Khardung La, Chang La, Himalaje, Ladakh, Indie
Najwyższą zygzakowatą drogą jaką udało mi się do tej pory zdobyć jest indyjska droga do przełęczy Khardung La w Himalajach. Z historycznego miasta Leh w regionie Ladakh droga do przełęczy wspina się na długości 39 kilometrów, a na trasie podjazdu jest kilkanaście ostrych nawrotów. Jej wysokość to 5359 metrów nad poziomem morza. Inną wysoką przełęczą jaką pokonałem w Indiach jest Chang La z charakterystycznym „Zzz” na drodze. Wysokość Chang La jest porównywalna z Khandung La, a różnica pomiędzy nimi wynosi podobno mniej niż metr.
Inne znane kręte drogi to między innymi:
– alpejska Alpe d’Huez sławna z wielu etapów wyścigu Tour de France i jej 21 zakrętów
– włoska przełęcz Passo San Boldo z charakterystycznymi nawrotami drążonych w tunelach
– norweska Lysevegen 27 zakrętów oraz Ørnesvingen 11 zakrętów
– szwajcarskie przełęcze Passo del San Gottardo, Furka Pass, Grimsel Pass, Splugen Pass
– francuskie Col de Tende 48 zakrętów, Col du Chaussy 17 zakrętów oraz Col de Turini