Najwyższe drogi Europy

Najwyższe drogi i przełęcze Europy skupiają się wokół sześciu głównych najwyższych pasm górskich Starego Kontynentu. Poza Alpami, gdzie najwyższych dróg jest najwięcej (choć akurat tu nie ma tej najwyższej) powyżej chmur pojeździć można także w Pirenejach, Karpatach, Apeninach, Paśmie Sierra Nevada oraz na Bałkanach.

Najwyższą drogą Europy od wielu lat pozostaje szczyt w Paśmie Sierra Nevada na południu Hiszpanii. Pico de Veleta mierzy dokładnie 3396m n.p.m. i do wysokości mniej więcej 3100 metrów droga pokryta jest asfaltem. Powyżej nawierzchnia zmienia się na szutrową, a trasa kończy się około 10 metrów poniżej wierzchołka. Zaczynając podjazd w Granadzie do szczytu są 43 kilometry i ponad 2700 metrów podjazdu. Ciekawym pomysłem jest wjazd na Pico de Veleta od strony południowej z poziomu zera metrów z plaży Morza Śródziemnego. Na dystansie ponad 80km do pokonania jest ponad 3400 metrów przewyższenia w górę. Można pokusić się jeszcze o wjazd rowerem na najwyższy szczyt kontynentalnej Hiszpanii Mulhacen, na który prowadzi wąska kamienista ścieżka, wtedy suma przewyższeń rośnie o kolejne 600 metrów. Tak więc, łączna suma podjazdów to rekordowe jak na Europę około 4000 metrów w górę.
W Hiszpanii w Paśmie Sierra Nevada, w kilku mniejszych pasmach górskich w środkowej części kraju oraz w Pirenejach znajduję się kolejne kilkadziesiąt dróg sięgających ponad 2000 metrów.

W Pirenejach najwyższą przełęczą asfaltową jest Port d’Envalira w Andorze o wysokości 2408mn.p.m. Z przełęczy można podjechać wyżej na wysokość 2612m na wierzchołek Pic Maia. Przełęcz ciekawa jest z tego względu, że można na nią wjechać z najniższego miejsca w Andorze przy granicy z Hiszpanią, przejechać całą Andorę czyli niewiele ponad 30km główną drogą i zjeżdżając z przełęczy wjechać do Francji. We francuskich Pirenejach najbardziej znanym i kultowym podjazdem asfaltowym jest przełęcz o wysokości 2115m Col du Tourmalet.

Najwyższym szczytem kontynentalnej Portugalii jest  Torre – Malhão da Estrêla, na który prowadzi najwyższa droga kraju na wysokość 1993m.

W Alpach co roku powstają nowe drogi przekraczające wysokość 3000 metrów. Zdecydowana większość z nich to drogi serwisowe prowadzące do górnych stacji wyciągów narciarskich. Nieasfaltowe, szutrowe i kamieniste drogi powyżej trzech tysięcy metrów w Alpach to między innymi: Col du Jandri 3200m, Gaislachkogl 3040m, Colle Sommeiller 3009m, Wurmkogel 3082m.

Najwyższe asfaltowe drogi w Alpach przekraczają wysokość 2800 metrów i są to austriackie 2829m Tiefenbach i Rettenbach 2800m oraz francuski szczyt Cime de la Bonette. Najwyższą asfaltową przełęczą Francji oraz całych Alp jest Col du L’Iseran o wysokości 2700m.

W Szwajcarii najwyższą przełęczą jest Umbrail Pass 2503m.

Włoska przełęcz Passo dello Stelvio 2758m jest trzecia na liście najwyższych w Alpach, jednak to ona nazywana jest Królową Alpejskich Przełęczy. Na jej szczyt prowadzi bowiem 48 zakrętów-nawrotów co sprawia, że podjazd jest niezwykle malowniczy, a wspinaczka na przełęcz to ogromna zabawa.
We Włoszech znajduje się najtrudniejsza droga Europy. Z małej wioski Besenello koło Rovereto na ulicy Via Scanuppia siedmiokilometrowy podjazd na szczyt Malga Palazzo to prawdziwe wyzwanie. Znak drogowy na początku podjazdu wskazuje nachylenie 45%, a średnie nachylenie na trasie to prawie 20%.
Poza Alpami we Włoszech wysoko można pojeździć również w Apeninach, a na Sycylii da się wjechać na jeden z kraterów Monte Etna na wysokość 3000 metrów.

W Karpatach najbardziej znane są dwa rumuńskie podjazdy powyżej 2000 metrów. Pierwszy z nich to przełęcz Pasul Balea o wysokości 2034m na słynnej drodze króla – czyli trasie zwanej Transfogaraska. Drugi podjazd jest jeszcze wyższy i wznosi się na przełęcz Pasul Urdele 2145m n.p.m na drodze Transalpina, która jeszcze do niedawna jako nieasfaltowa była celem wypraw dla pojazdów z napędem 4×4. Urdele to najwyższa drogowa przełęcz Rumunii i całych Karpat. Najwyższa szutrowa droga prowadzi na szczyt Vârful Coștila na wysokość około 2490 metrów, na którym stoi przekaźnik telewizyjny.
Na Słowacji najwyższa droga asfaltowa prowadzi do schroniska Sliezsky dom na wysokość 1670 metrów w Tatrach Słowackich. Węgry mogą się pochwalić jednym podjazdem na najwyższy szczyt kraju Kékes 1014m.

Całkiem wysoko można pojeździć na Bałkanach. Najwyższe drogi znacznie przekraczają wysokość 2000 metrów. Najwyższym podjazdem na jaki udało mi się wjechać na Bałkanach była droga na szczyt Pelister 2601m w Macedonii. Także Albania może się pochwalić drogą na wysokość 2416m na górę Mount Tomorr. Mocnym akcentem zapisuje się Bułgaria z podjazdem na 2550m w okolicach przełęczy Kalin Pass. W Grecji droga na szczyt Chelmos, na którym znajduje się obserwatorium wznosi się na 2340 metrów nad poziomem morza.

W Skandynawii najwyższa i zarazem droga asfaltowa znajduje się w Norwegii i prowadzi do schroniska Juvasshytta. Droga sięga 1841m n.p.m. i jest także najwyższych podjazdem asfaltowym Gór Skandynawskich i całej Europy Północnej.

Na Wyspach Brytyjskich najwyższy podjazd nieznacznie przekracza 835 metrów i znajduje się w Górach Pennińskich. Na wzgórze Great Dun Fell, zwane także angielskim Mont Ventoux prowadzi asfaltowa droga, na końcu której stoi stacja radarowa powietrznej kontroli lotów.

Zaliczając do Europy Kaukaz wliczyć można kolejne kilkanaście przełęczy i podjazdów powyżej 2000 metrów. Najwyższa z nich po stronie rosyjskiej przekracza 3000 metrów i prowadzi do ruin obserwatorium Terskol.